Iedereen weet dat rode bloedcellen in vier verschillende bloedgroepen onderverdeeld kunnen worden. Zo heb je bloedgroep A, B, AB en O of nul. Nu weet ook iedereen wel dat je positief of negatief kunt zijn.
Maar wat houdt het precies in als je A positief bent of B negatief? Dat heeft alles te maken met de rhesusfactor.
Wat zijn de gevolgen van de rhesusfactor voor je ongeboren kindje?
Rhesusfactor
De Macaca rhesus, ofwel het rhesusaapje!
Rhesusfactor houdt in dat je rode bloedcellen het rhesusantigeen op het membraan hebben, in dat geval ben je rhesuspositief. Mensen die dit rhesusantigeen niet op het membraan van de rode bloedcellen hebben zijn rhesusnegatief.
Ongeveer 85% van de mensen blijkt rhesuspositief te zijn.
Waar komt de naam rhesus vandaan
De naam rhesus komt van de aap Macaca rhesus af, waarin het antigeen voor het eerst ontdekt werd. In 1940 werd dit antigeen ontdekt met behulp van een antiserum dat verkregen was door konijnen in te spuiten met rode bloedcellen van deze apensoort. Het antiserum van de konijnen bleek ook te reageren met de rode bloedcellen van mensen.
Een paar jaar later werd het rhesusantigeen dan ook bij de mens ontdekt. Later bleek dat er meerdere rhesusantigenen zijn, waaronder C, c, E en e. Rhesusfactor D blijkt echter het meest reactief te zijn.
Wat betekent deze rhesusfactor nu precies in het dagelijks leven
De verschillende bloedgroepen met antigenen en antistoffen
Zoals je weet kan je iemand met bloedgroep A geen bloedgroep B toedienen. Dit zal leiden tot klontering of hemolyse (het leeglopen van de rode bloedcellen). De antistoffen in het bloed van iemand met bloedgroep A zullen de rode bloedcellen van bloedgroep B aanvallen en kapot maken. Antistoffen tegen de verschillende bloedgroepen zijn al vanaf de geboorte aanwezig. Rhesusnegatief bloed zal als het in aanraking komt met rhesuspositief bloed dit aan gaan vallen. Normaal komt dit niet zomaar voor, alleen bij een bloedtransfusie kom je normaal gesproken in contact met ander bloed.
Rhesusfactor en zwangerschap
Dit is echter niet helemaal waar. Als een rhesusnegatieve vrouw zwanger is van een rhesuspositief kindje ontstaat er ook een bijzondere situatie.
In principe kan het bloed van de foetus niet bij het bloed van de moeder komen, soms scheurt de placenta echter een beetje en komen er wat rode bloedcellen bij de moeder terecht.
Anders dan bij de bloedgroepen worden er bij rhesusnegatief bloed pas antistoffen gevormd als het bloed in contact komt met rhesuspositief bloed. De moeder gaat dus reageren door antistoffen te produceren tegen de rhesuspositieve bloedcellen van de foetus. Deze antistoffen kunnen de placenta passeren en kunnen de rode bloedcellen van de foetus aanvallen en kapot maken. De foetus kan hieraan overlijden.
Hoe voorkomen we tegenwoordig een rhesus baby
Als een zwangere vrouw voor de eerste keer op controle komt bij de verloskundige, wordt haar bloedgroep en rhesusfactor bepaald. Bij rhesuspositieve vrouwen is er niets aan de hand, bij rhesusnegatieve vrouwen wel. Zij kunnen zwanger zijn van een rhesus baby.
Om te voorkomen dat de moeder antistoffen gaat vormen tegen haar foetus worden er in de dertigste week van de zwangerschap rhesus antistoffen in de moeder gespoten. Deze ingespoten antistoffen kunnen eventuele rode bloedcellen van de foetus laten verdwijnen, voordat het lichaam van de moeder zelf reageert. Het lichaam van de moeder wordt dus niet actief. Bij de bevalling volgt er vaak voor de zekerheid nog een injectie met antistoffen.
Deze antistoffen verdwijnen na maximaal een half jaar uit het lichaam van de moeder en zij heeft verder geen antistoffen meer tegen rhesuspositieve bloedcellen. De moeder kan zonder gevaar zwanger raken van een tweede kindje.
Wil je nog meer weten bloedgroepen of een rhesus baby? Laat dan hier gerust een reactie achter.
